Details van dit toneelstuk

Sinds 1835 zijn de Doopsgezinde Gemeenten van Wormer en Jisp gefuseerd. Hun gezamenlijke diensten vinden plaats in de Vermaning te Wormer. De pastorie staat in Jisp.

Deze is al jaren aan vervanging toe. In 1894 is er na een verloting, georganiseerd door de Zusterkring, eindelijk genoeg geld bij elkaar gebracht om de nieuwe pastorie te kunnen bouwen. De kerkeraad heeft unaniem besloten dat die opnieuw in Jisp moet komen. Na het aanvankelijk akkoord gaan van alle gemeenteleden met dat besluit, ontstaat er bij de Wormer broeders (en al snel ook zusters) toch onvrede. In de dienst van Tweede Kerstdag 1895 bezetten de Wormer broeders de banken van de diakens van Jisp. De dienst wordt afgelast, de Vermaning verzegeld. En een aantal zondagen zitten er in de Vermaning tijdens de dienst twee veldwachters. Ze zitten, tussen de banken en de stoelen, in het middenpad, om de Wormenezen en de Jispenaren gescheiden te houden. Van dat conflict wordt niet alleen in de notulen van de Gemeente zelf, maar ook in diverse Zaanse kranten gewag gemaakt. De Doopsgezinden die alom bekend staan om hun principes van geweldloosheid en tolerantie, kwamen hierdoor in een vreemd daglicht te staan. Hoewel de ADS, het overkoepelend orgaan van alle Doopsgezinde Gemeenten in Nederland, door de kerkeraad al sinds de zomer van 1894 werd gevraagd te bemiddelen, leverde dat niets op. Het betekende enkel dat er veelvuldig op zondagmorgen werd voorgegaan door diverse leraren van buiten om aansluitend aan de dienst, een vertoeving – vergadering en/of een stemming te houden. Òf de Wormer òf de Jisper broeders en zusters lieten dan verstek gaan. De uitslag van de stemming was daardoor voorspelbaar. De keuze van de ADS was en bleef voor Jisp. De kerkeraad besluit dan toch de bouw door te zetten, ondanks de escalatie. Hoewel de onvrede lang blijft door sudderen, kan dominee van Haarst in 1897 zijn nieuwe pastorie betrekken. Hoe het conflict is ontstaan is duidelijk. Hoe de rust na jaren in de Gemeente is teruggekeerd, wordt nergens verteld. Ergens moet toch het Doperse devies: “Daden gaan woorden te boven”, hebben geleid tot een verzoening. Welke daad…? 

(Het was aan de schrijfster om met de vaststaande feiten een verhaal te construeren.)